Over burn-out: de persoonskenmerken (1/3)

Er is veel aandacht voor burn-out. En terecht! Want volgens TNO en CBS heeft één op de zeven werknemers last van burn-out klachten. 

Vorig jaar zond NPO de serie “Sophie in de Mentale Kreukels” uit om burn-out meer bespreekbaar te maken. Al hebben zoveel mensen klachten…het lijkt een taboe om er over te praten.

Op één of andere manier denken dat we, dat het vooral een ander overkomt en niet ons. Juist dat maakt dat burn-out preventie lastig is, want als we geen zelfreflectie hebben, hebben we het gedrag dat ons naar een burn-out leidt niet op tijd in de gaten.

Burn-out is veel meer dan een staat van vermoeidheid die na een week rust of vakantie weg is. 

Burn-out wordt vaak in relatie gebracht met werk, maar toch kan iemand zonder een baan ook burn-out raken. Hoge werkdruk en stress hoeven niet persé tot deze aandoening, waarbij men emotioneel én fysiek uitgeput is, te leiden. Stress kan juist ook zorgen voor een positief gevoel. Maar bij gewone stress herstelt het lichaam zich volledig tijdens ontspanning.
Wanneer stress echter continue en langdurend aanhoudt, in combinatie met een ontevreden gevoel, ligt een burn-out op de loer. Langdurige overbelasting kun je op het werk, maar ook privé ervaren.

Een andere risicofactor voor het krijgen van een burn-out is, als omstandigheden zich opstapelen en je daar geen of weinig invloed op uit kunt oefenen. Het is niet leuk om te horen, maar het krijgen van een burn-out kun je niet alleen maar aan externe factoren wijten.

Vaak ligt daar ons ineffectieve en disfunctionele gedrag en gedachten aan ten grondslag. Dat gedrag en die gedachten horen bij ons en zijn per definitie beslist niet slecht, echter zorgen ze ervoor dat je er op sommige momenten wel last van kan hebben. Helaas kunnen slachtoffers van burn-out dit vaak pas inzien nadat ze hersteld zijn van deze ziekte.

Mensen met bepaalde persoonskenmerken lopen eerder kans op een burn-out. Bijvoorbeeld diegenen die:

• Hun gevoelens niet of erg moeilijk kunnen uiten 
• Geen of moeilijk om hulp kunnen vragen 
• Geen of moeilijk ‘nee’ kunnen zeggen 
• Moeilijk zaken los kunnen laten, er als het ware zich erin vast bijten 
• Negatief zijn over hun eigen prestaties 
• Perfectionistisch zijn 
• (Te) sterk betrokken voelen bij het werk 
• Bovengemiddeld loyaal zijn naar hun werkgever 
• Erg gemotiveerd zijn en hoge eisen stellen aan zichzelf 
• Vaak over hun grenzen laten gaan (soms ook hun eigen grens niet goed in beeld hebben) 
• Door onzekerheid zich enorm aanpassen aan hun omgeving en daarbij hun identiteit verliezen

Eigenlijk zijn dit de werknemers waar de werkgever het meest gelukkig van wordt. Lees ook: de mensen waar de familie en/of vrienden het meest gelukkig van worden. Dit zijn de regelaars waar je op terug kunt vallen, die weinig afwijzen, die zich verantwoordelijk voelen en hierdoor waardevol zijn.

Herkenning? Let dan op, burn-out is ver voordat de eerste klachten zich manifesteren te voorkomen door patronen te doorbreken. En voorkomen is belangrijk! Want uit onderzoek blijkt dat chronische stress en overbelasting kan leiden tot verminderde hersenactiviteit en/of blijvende hersenschade.

Neem burn-out klachten daarom altijd serieus. 

Klachten zijn de subtiele symptomen die het lichaam geeft, zoals hoofdpijn, stemmingswisselingen, een opgejaagd gevoel en af en toe slecht slapen.

 Lees verder: Symptomen van een naderende burn-out